Beyin Gelişimi İçin Gerekli Vitamin ve Mineraller

Nörogelişim geriliği bulunan çocukların sindirim sistemi tam fonskiyonel anlamda çalışmaması dolayısıyla yeterli vitamin ve mineral emilimi yapılamaz. Genelde bu çocuklarda vitamin ve mineral desteği gerekir. Aynı zamanda günümüzde tükettiğimiz besinler, topraklarımızdaki kirlilik nedeniyle yeterli oranda besin değerine sahip olamamaktadır. Yani bağırsak yapımız sağlam olsa dahi kaliteli ürün bulmak günümüzde çok zordur.

Beyin için temel vitamin ve mineraller listesi aşağıda verilmiştir. Fakat bu vitaminlerin fazlası toksik olabileceği için doktor kontrolünde kullanılması önerilir.

 

VİTAMİNLER

A VİTAMİNİ

Beyne faydaları: Beyin hücrelerinin zarlarını korumaya yardımcı olur

İlgili faydalar: Dolaşıma yardımcı olur ve vücutta detoksifikasyonu teşvik eder

Önerilen günlük doz: 10.000 IU

Dikkat: A vitamini yüksek dozlarda toksik olabilir

 

B VİTAMİNLERİ

Beyne faydaları: Nöronların büyümesi ve stabilitesi için gereklidir. En gerekli  dört 4 B vitamini B1, B6, B12 ve folattır.

 

B1 VİTAMİNİ(TİAMİN)

Beyne faydaları: Beyin ve periferik sinir sistemindeki metabolik süreçler için önemlidir. Ayrıca E ve B6 vitaminlerinin antioksidan gücünü arttırır.

Önerilen günlük doz: 50 ile 100 mg

 

B3 VİTAMİNİ(NİASİN)

Beyne faydaları:Nörotransmitterlerin üretimine yardımcı olur ve karbonhidratları glikoza dönüştürür. Ayrıca çocuklar üzerinde sakinleştirici bir etkisi vardır.

Önerilen günlük doz: Niasinamid olarak 10 ile 50 mg

 

B5 VİTAMİNİ (PANTOTENİK ASİT)

Beyne faydaları: Bellek ve otonom sinir sistemi ile ilgili bir nörotransmitter olan asetilkolinin sentezi için kritiktir. Ayrıca omuriliğin etrafında koruyucu bir kılıf oluşturulmasına yardımcı olur.

Önerilen günlük doz: 50 ile 200 mg

Dikkat: Ciddi eksiklik paraliziye neden olur

 

B6 VİTAMİNİ

Beyne faydaları: Glikojenin beynin tek yakıtı olan glikoza dönüşümüne yardımcı olur. Ayrıca hafızayı da iyileştirir.

İlgili faydalar: Bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olur

Önerilen günlük doz: 50 ile 80 mg

 

B12 VİTAMİNİ

Beyne faydaları: Belleği iyileştirme ve yaşa bağlı beyin küçülmesinin azaltılmasıyla ilişkilidir. B12'deki bir eksiklik öğrenme güçlüklerine, hafızazayıflığına ve akıl yürütme becerilerinde azalmaya ve davranışsal sempptomlara neden olabilir.

Önerilen günlük doz: Çocuğun yaşına ve büyüklüğüne bağlı olarak 100 ile 1000 mcg

 

D VİTAMİNİ

Beyne faydaları: Beyin ve merkezi sinir sistemi vitamin D reseptörleri içerir. Bu reseptörler ise nörotransmitter sentezi ve sinir büyümesinde rol oynayan enzimleri aktive veya inaktive eder. Ayrıca nöronların korunmasına yardımcı olur ve enflamsyonu azaltır. Ek düşük D vitamini seviyelerinin zihinsel performansı düşürdüğü bulunmuştur.

Önerilen günlük doz: 600 IU

 

FOLİK ASİT (FOLAT)

Beyne faydaları: Beyin dolaşımına yardımcı olur. Beyin hücreleri ve sinir dokusu için toksik olan homosisteinin yıkılmasında özellikle yararlıdır. Olumsuz davranışı ve duygusal semptomları azaltmaya yardımcı olur.

Önerilen günlük doz: 500 ile 1000 mcg

 

C VİTAMİNİ

Beyne faydaları: Asetilkolin, dopamin ve norepinefrin gibi çeşitli nörotransmitterlerin üretimine katkıda bulunur. Bu yüzden beyindeki seviyesi beynin dışındakinin 15 katı daha fazladır. Bir çalışmada, C vitamininin öğrencilerin IQ testlerindeki puanlarını ortalama 5 puan arttırdığı gösterildi.

İlgili faydalar: Çocuğunuzun alerjisi varsa ve soğuk algınlığına eğilimliyse, C vitamini direnci iyileştirmeye yardımcı olabilir. Ayrıca bağışıklık cevabını iyileştirir ve arteryal sağlığı korur. Çoğu çocuk ve yetişkin C vitamini bakımından kronik olarak düşüktür. DEHB olan çocukta C vitamini eksikliği olduğu bulunmuştur.

Önerilen günlük doz: 500 mg

 

E  VİTAMİNİ

Beyne faydaları: Beyin hücrelerini oksidatif hasardan korumaya yardımcı olur. Nöronların gelişimlerini ve fonksiyonlarını destekler ve geliştirir. Çalışmalar, selenyum ile alındığında, E vitaminin ruh halini ve bilişsel fonksiyonlarını iyileştirebileceğini göstermiştir.

İlgili faydalar: Arteriyel sağlığa yardımcı olur

Önerilen günlük doz: 400 IU

Dikkat: E vitamini yağda çözünür olduğundan yüksek dozlarda toksiktir.

 

MİNERALLER

KALSİYUM

Beyne faydaları:Davranış üzerinde yatıştırıcı etkisi vardır

İlgilifaydalar:Kemik sağlığı için kritik öneme sahiptir

Önerilen günlük doz: 500 mg kalsiyum karbonat sıvısı veya çiğnenebilir tabletler halinde

Dikkat: Çocuğunuz süt ve süt ürünlerinden hoşlanmıyorsa veya süt ürünlerine karşı hassassa kalsiyum takviyesi alması önemlidir. Bununla birlikte, çok fazla kalsiyum diğer minerallerin emilimini azaltabilir.

 

MAGNEZYUM

Beyne faydaları: Nöronların metabolizmasına yardımcı olur. Çalışmalar magnezyumun DEHB ve otizmli birçok çocuk üzerinde sakinleştirici bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir.

İlgili faydalar: Hiperaktivite, sinirlilik, uyku problemleri, kas seğirmesi ve yatak ıslatmayı azaltmaya yardımcı olabilir.

Önerilen günlük doz: Mg klorür veya mg sitrat olarak 200 ile 600 mg

Dikkat:Çalışmalar, DEHB ve otizmli çocuklarda mg eksikliğinin yaygın olduğunu göstermektedir.

 

ÇİNKO

Beyne faydaları:Beyin metabolizmasında önemli rol oynar ve serbest radikalleri yok eden bir antioksidan 'zincir reaksiyonu' nun bir parçasıdır. Ek olarak, nöronların gücünü ve dayanıklılığını arttırır ve beyin hücrelerini zararlı bir toksin olan kurşunu beyinden temizlemeye yardımcı olur.

İlgili faydalar:Vücudunmetabolik yollarının çoğunun düzenlenmesine yardımcı olur

Önerilen günlük doz: 10 mg

Dikkat: Çocukların yaklaşık %90'ının çinko RDA'sını tüketmediği tahmin edilmektedir. Bir çocuğun iştah kaybı, yavaş büyüme ve tırnaklarda beyaz lekeler varsa çinko eksikliği olabilir. Bununla birlikte, çok fazla çinko diğer vital minerallerin emilimini azaltabilir.

 

SELENYUM

Beyne faydaları: Yağların oksidasyonunu önlemeye yardımcı olur. Bu, özellikle beyinde önemlidir çünkü beynin yaklaşık % 60'ı belirli yağlardan oluşur.

İlgili faydalar: Bağışıklık sistemine yardımcı olur ve kan dolaşımını iyileştirir

Önerilen günlük doz: 100 mcg

Dikkat:Yüksek dozlarda toksik olabilir

 

BAKIR

Beyne faydaları:Nörotransmitterlerin fonksiyonlarına yardımcı olur

İlgilifaydalar:Her hücredeki biyokimyasal reaksiyonlara yardımcı olur

Önerilen günlük doz: 1 ile 2 mg

Dikkat: Aşırı çinko alımı, bakır alımı yetersiz olduğunda bakır eksikliğine neden olabilir

 

MANGANEZ

Beyne faydaları: Enerji üretiminde rol oynar

İlgili faydalar:Deri, kemik ve kıkırdak oluşumunda ve kan şekeri kontrolünde görev alan çeşitli enzimlerin komponentidir

Önerilen günlük doz: 0.5 ile 1 mg

 

MOLİBDEN

Beyne faydaları: Bağ dokusu oluşturmak ve beyin ve vücuttan toksinlaeri uzaklaştırmak için enzimleri aktive eder

Önerilen günlük doz: 0.5 ile 1 mg

 

POTASYUM

Beyne faydaları: Beyin aktivitesini dengelemenin ayrılmaz bir parçasıdır

İlgili faydalar: Kas kasılmasına ve sinir impulslarına yardım eder ve kan basıncını sabit tutmaya yardımcı olur

Dikkat: Kandaki aşırı potasyum seviyeleri normal kalp ve sinir sistemi fonksiyonları engelleyebilir

 

YAĞ ASİTLERİ: BEYİN BALANS BAĞLANTISI

Yağlar beyin sağlığı için çok önemlidir. Hücre zarları, sinir kılıfları, hormon üretimi, vitamin emilimi ve daha fazlası için yağ gereklidir. Bununla birlikte, çocuklar dahil çoğu insan yemeklerinde çok fazla yağ alır fakat çoğunukla yanlış türde yağ. Düşük seviyelerde esansiyelyağ asiti (YA) ile hem dikkat eksiklii ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) hem de otizm sıklığı arasında bir bağlantı olduğuna dair kanıtlar vardır.

Soğuk su balıkları ve keten tohumu, zeytin ve fındık yağları gibi gıdalarda omega 3, omega 6 ve omega 9 YA şeklinde iyi yağlar bulunur. Balık yağı ve keten tohumu yağı gibi takviyeler de verebilirsiniz.

Bu YA'i alfa- linolenk asit (ALA) ile başlar. ALA esansiyel bir YA'idir. Yani vücut yapamaz. ALA beyindeki inflamatuar süreçlerin düzenlenmesinde rol oynayan eikosapentatoenoik aside (EPA) dnüştürülür. Dokosaheksaenoik asit (DHA) başka bir omega 3 YA'dir ve fetüs ve bebek gelişiminin ayrılmaz bir parçasıdır.

 

SİNDİRİM ENZİMLERİ

Nörogelişimsel geriliği olan çocuklar sindirim sisteminde az salgı üretir. Bu salgılar, gıdaların sindirilmesine ve parçalanmasına kimyasal olarak yardımcı olan HCI ve sindirim enzimlerini içerir.Böylece mide ve bağırsaklardaki sıkı bağlantıları geçebilir ve emilebilir. Sızıntılı bağırsakları olan çocuklar sinirim enzimlerinin takviyesinden yararlanabilir. Beyin bu salgıları daha iyi düzenlemeye başladığında artık onlara ihtiyaç duyulmaz. Sindirim enzimleri domuz, sığır veya mantardan üretilebilir. Mantardan üretilenler  geniş bir aktivite spektrumuna sahiptir.